Rolety na miarę XXII wieku
Czy rolety do okien dachowych czeka wkrótce rewolucja? Wyniki tegorocznego konkursu VELUX International Design Award pokazują, że młodzi projektanci nie boją się odważnych, innowacyjnych pomysłów i czerpią inspiracje z natury i nowych technologii.
Jeszcze do niedawna roleta kojarzyła się głównie z tkaniną, która zaciemnia okno i chroni wnętrze przed nadmiarem słońca. „Pomysły studentów na wygląd i budowę rolet mogą zaskoczyć wielu z nas i z pewnością będą inspiracją dla firmy VELUX, producenta okien dachowych, który chętnie wprowadza w życie innowacyjne rozwiązania” – komentuje wyniki konkursu VIDA Jacek Siwiński, dyrektor generalny VELUX Polska. Wykorzystanie cieczy magnetycznej o nazwie ferrofluid, grafenu, który jest najcieńszym materiałem, przezroczystego metakrylanu metylu pociętego w kawałki zgodnie z zasadami orgiami, czy chromatycznego tuszu reagującego na temperaturę i nasłonecznienie – to wszystko propozycje młodych projektantów, które mogą zadecydować o kierunku rozwoju rolet w przyszłości.
Ferrofluidowe panele
Koreanka Hyunjeong Kim, studiująca wzornictwo użytkowe na Uniwersytecie Sztuki w Berlinie, laureatka pierwszej nagrody VIDA, proponuje wykorzystać do budowy rolety ciecz magnetyczną, tzw. ferrofluid, który przypomina w swoim naturalnym stanie czarną wodę. Gdy umieści się ją między polami magnetycznymi – gęstnieje. Zrozumienie warunków przemiany ferrofluidu, pozwala kontrolować przenikanie światła w nowy, inteligentny sposób. Projekt Koreanki Ferro Fluid Scales czyli Ferrofluidowe panele, przekuwa wiedzę naukową w oryginalny pomysł - roleta działa wskutek zmian stanu skupienia ferrofluidu w szklanych panelach lub profilach.Dodany sterownik elektromagnetyczny sprawia, że z łatwością można kontrolować ilość przenikającego światła słonecznego. Jest to przykład adaptacji właściwości fizycznych materiałów do tworzenia przedmiotów codziennego użytku. „Wierzę, że mając ogrom możliwości projektanci i inżynierowie będą ciągle odkrywać nowe metody i materiały, by móc wynaleźć rolety z inteligentnym systemem sterowania. Wierzę, że technologia ferrofluidu może być jednym z takich materiałów” – twierdzi Hyunjeong Kim.
System stopniowego zacienienia za pomocą aplikacji mobilnej – prostota i innowacyjność
Kolejna ciekawa propozycja kierunku rozwoju rolet, zaprezentowana przez holenderskie studentki Anneloes de Koff i Iris ven den Brink z Uniwersytetu Technologicznego w Delft w Holandii, łączy estetyczną formę, funkcjonalność i wygodę, ze sterowaniem za pomocą aplikacji mobilnej. Projekt The Swipe, czyli Przesunięcie, oparty jest na przesuwaniu jednej siatki zasłony względem drugiej i stanowi interesujący sposób manipulowania światłem. System stopniowego zacieniania pozwala użytkownikom wybrać optymalną ilość dostarczanego światła za pomocą mobilnego sterowania. Według jury to proste, ale solidne i innowacyjne rozwiązanie. Autorki podkreślają, że: „Poza pięknem i estetyką, nasz projekt jest możliwy do zrealizowania z powodu swojej prostoty. Wszystkie jego części są dostosowane do obowiązujących norm, co może utrzymywać koszty produkcji na niskim poziomie”.
Ponadto uważają, że mobilne sterowanie jest przyszłością w projektowaniu rolet, dlatego napisały aplikację mobilną, dzięki której można sterować systemem osłon przeciwsłonecznych i zwiększyć interakcję rolet z użytkownikiem.Ponadto uważają, że mobilne sterowanie jest przyszłością w projektowaniu rolet, dlatego napisały aplikację mobilną, dzięki której można sterować systemem osłon przeciwsłonecznych i zwiększyć interakcję rolet z użytkownikiem.
Inteligentne kropki – rozwiązanie polskiej studentki wykorzystujące grafen
Interesujące rozwiązanie w postaci koncepcji Smart Dots, czyli Inteligentne kropki, zaproponowała polska studentka Aleksandra Błoch, reprezentująca Akademię Sztuk Pięknych w Łodzi. To innowacyjna roleta, którą tworzy się poprzez nakładanie na szybę cienkiej, niemal przezroczystej warstwy grafenu – materiału składającego się z atomów węgla. Roleta taka zawiera wiele kropek, których rozmiar można zmieniać za pomocą panelu dotykowego, tworząc tym samym efekt przyciemnienia od 0 do 100 proc. Instalacja jest szybka, a sama roleta może występować w różnych kolorach. Grafen działa jak ogniwo słoneczne, dlatego też roleta nie potrzebuje dodatkowego źródła energii. Jest to zatem rozwiązanie przyjazne dla środowiska. Do swojego projektu Aleksandra Błoch szukała inspiracji w przyrodzie – „Na pomysł powiększania kropek wpadłam, gdy obserwowałam okręgi pojawiające się na tafli wody po wrzuceniu do niej kamienia”. O grafenie, który jest najcieńszym materiałem, jaki można stworzyć z atomów, dowiedziała się, gdy polscy naukowcy odkryli w zeszłym roku sposób na jego masową produkcję. „Grafen jest doskonałym przewodnikiem prądu i ciepła. W przyszłości będzie można z niego tworzyć zadziwiające rzeczy – jak na przykład giętkie, zwijalne ekrany dotykowe” – wyjaśnia. Aleksandra wierzy, że roleta będąca jednocześnie ekranem dotykowym ma dużą szansę stać się rzeczywistością.
Połączenie niekonwencjonalnych materiałów i metod
From dawn to the dusk, czyli projekt Od świtu do zmierzchu Jose Manuela Parrilla, studenta architektury z Wyższej Technicznej Szkoły Architektury w Madrycie, to system zasłon dla okna dachowego stworzony z warstwy przezroczystego metakrylanu metylu, który został pocięty w identyczne kawałki zgodnie z zasadami orgiami. Elementy te łączy się następnie poprzez system zawiasów, który pozwala obracać nimi, ale jednocześnie ogranicza zakres ruchu każdego z nich. Autor zastosował niekonwencjonalne materiały, aby stworzyć nowe wzory z rozproszonego światła, a także wywołać zjawisko polaryzacji różniące się od typowego, liniowego rozproszenia światła. „Wierzę, że w przyszłości okna i rolety staną się jednym, odsyłając typowe rolety w zapomnienie. Przyzwyczailiśmy się do tego, że rolety powinny być robione z tkaniny, ale dlaczego by nie użyć innych materiałów?” – komentuje Parrilla.
Roleta reagująca na temperaturę i światło
Ciekawy projekt pod nazwą Chromorph, stanowią rolety, które zmieniają swój kolor i wzór w zależności od nasłonecznienia i temperatury. Para studentów Estaban de la Torre oraz Judit Eszter Karpati z Uniwersytetu Sztuki i Designu w Budapeszcie postanowiła wykorzystać do swojego pomysłu chromatyczne tusze, które reagują na ciepło i światło słoneczne. W ten sposób można stworzyć w pomieszczeniu różny nastrój w zależności od pory dnia i pogody. „Ciągle szukamy zastosowań dla niecodziennych pomysłów. Marzymy o tym, aby w przyszłości coraz więcej przedmiotów gospodarstwa domowego reagowało i oddziaływało ze stale zmieniającym się środowiskiem zewnętrznym” – komentują studenci.
Gra światła i cieni
Projekt Shaped Light, czyli Uformowane światło, autorstwa Isabelli Striffler i Madeleine Cordier ze Szkoły Sztuki i Designu w Berlinie, to doskonałe połączenie estetyki z technologią. Roleta podczas zwijania zmienia cały swój wzór reagując na zewnętrzne warunki pogodowe i świetlne, dając efekt w postaci wędrujących cieni. Jak to jest możliwe? Otóż, dzięki otworom o różnych rozmiarach w materiale rolety, pojawia się nowy wzór, który przepuszcza mniej lub więcej światła do wnętrza. Mechanizm zwijania sterowany jest silniczkiem połączonym z czujnikami światłoczułymi, które mierzą natężenie światła po zewnętrznej stronie panelu.
„Przygotowałyśmy przesłonę dla okna dachowego, która dokonuje wizualizacji zmieniającego się poziomu natężenia światła. Ludzkie oko zwykle nie jest w stanie zarejestrować tej zmiany, a nam udało się stworzyć efekt pięknych wędrujących cieni” – mówią Cordier i Stiffler.
VELUX International Design Award to międzynarodowy konkurs dla studentów kierunków związanych z projektowaniem wzornictwa użytkowego. Do pierwszej edycji konkursu VIDA 2014 napłynęły zgłoszenia z przeszło 20 europejskich krajów. Zadanie konkursowe polegało na zaprojektowaniu rolety przyszłości. Projekty były oceniane na podstawie takich kryteriów jak: innowacja, poprawa jakości życia, zastosowanie ekologicznych rozwiązań oraz potencjał rynkowy. Szczegółowe informacje o konkursie znajdują się na stronie: www.designaward.velux.com